„Kwiat lotosu” to technika kreatywna wymyślona przez Japończyka Yasuo Matsumurę, dyrektora Clover Management Research. Na zachodzi popularyzatorem tej techniki jest Michael Michalko, autor książki „Thinkertoys”. Kwiat lotosu jest prostą i skuteczną metodą pozwalającą na rozbicie bariery schematycznego myślenia.
Istotą tej techniki Kwiat lotosu jest myślenie dywergencyjne, mówiąc innymi słowy takie myślenie, które poszukuje różnych rozwiązań problemu.
Mechanizm działania jest niezwykle prosty. Opisz problem na środku kartki papieru. Zrób wokół opisu okrąg. Następnie wymyślaj potencjalne rozwiązania i opisuj je na płatkach czyli kółkach przylegających do pierwszego koła. W pewnym momencie zauważysz, że wokół problemu narodziły się rozwiązania – całość wygląda jak kwiat – kwiat lotosu.
To jednak nie koniec. Każdy z tych płatków powinien być następnym kwiatem, a więc konkretne pomysły zaczynamy dzielić na inne podobne. W ten sposób tworzymy siatkę pomysłów będących rozwiązaniem problemu.
Po zakończeniu tego etapu w obszarze pracy powinien znajdować się główny „kwiat” i osiem „pobocznych”, które z niego wyrosły. Jeżeli nie jesteśmy w stanie wypełnić wszystkich wolnych miejsc, nie należy się tym przejmować. Podobnie, jeśli jesteśmy zdania, że jesteśmy w stanie wygenerować kolejny „podpoziom” pomysłów, powinniśmy kontynuować twórczy proces „rozwijania kwiatu”.
Technikę kwiatu lotosu możemy wykorzystywać do tworzenia nowych rozwiązań zwłaszcza wtedy, gdy skończyły się nam pomysły lub utknęliśmy w martwym punkcie jednego sposobu myślenia o problemie. Metoda wymaga opracowania zróżnicowanych podejść i przyjęcia wielu perspektyw widzenia, to zaś powoduje otwarcie się na nowe informacje i możliwości działania. Co więcej, odejście od „statycznego” postrzegania zagadnienia wymusza wzięcie pod uwagę różnych elementów sytuacji problemowej oraz związków i zależności, które między nimi zachodzą. Dzięki temu światło dzienne mogą ujrzeć te właściwości problemu lub warunki jego wystąpienia, których do tej pory nie udało nam się dostrzec. A im bardziej holistyczny i „dynamiczny” ogląd danej sprawy, tym większa jest szansa, że sytuacja problemowa zostanie rozwiązana skutecznie i w korzystny dla nas sposób.